W dobie wszechobecnej technologii, gdy smartfony stały się nieodłączną częścią naszego życia, wielu użytkowników nurtuje pytanie: czy mój telefon rzeczywiście podsłuchuje moje konwersacje? Czy zdarzyło Ci się zaobserwować reklamy produktów, programów telewizyjnych lub filmów, o których nigdy nie mówiłeś ani nie szukałeś w sieci? Takie sytuacje mogą budzić niepokój i rodzić obawy o naruszenie prywatności. Czy można zatem przypuszczać, że nasze urządzenia mogą nas potajemnie nagrywać? W niniejszym artykule przeanalizujemy to zjawisko, biorąc pod lupę dostępne informacje i opinie użytkowników, aby zrozumieć, co tak naprawdę dzieje się w tle internetowych reklam.
Czy Twój Telefon Słyszy Twoje Rozmowy w Celach Reklamowych?
W wielu zakątkach internetu można natknąć się na osoby, które twierdzą, że ich telefony zachowują się podejrzanie. Użytkownicy podejrzewają, że mikrofony w smartfonach są wykorzystywane do rejestrowania ich rozmów, a uzyskane w ten sposób informacje są następnie wykorzystywane do precyzyjniejszego targetowania reklam w Google, Facebooku i innych mediach społecznościowych.
Choć może to brzmieć jak teoria spiskowa, to dowody anegdotyczne są dość sugestywne. Dziennikarka BBC, Zoe Kleinman, opisała sytuację, w której dowiedziała się o śmierci bliskiego przyjaciela, by chwilę później zobaczyć w wyszukiwarce Google na swoim telefonie jego imię, miejsce wypadku i datę. To nie jest pojedynczy przypadek: jedna z firm reklamowych chwaliła się funkcją „aktywnego słuchania”, umożliwiającą kierowanie reklam na podstawie dźwięków otoczenia, co potwierdza obawy wielu osób.
Użytkownicy Reddita Zastanawiają Się, Czy Ich Telefony Ich Słuchają
Popularne frazy wyszukiwane w Google w kontekście tej tematyki to między innymi: „Czy iPhone podsłuchuje mnie dla reklam?”, „Czy mój telefon może mnie słyszeć?” oraz „Czy Google podsłuchuje moje konwersacje?”.
Liczne wątki dyskusyjne na forum Reddit dotyczące potencjalnego podsłuchiwania przez telefony w celach reklamowych, ujawniły wiele osobistych relacji, jak na przykład ta opowiedziana przez użytkownika BasedBrexitBroker:
„Pewnego dnia odwiedziłem meksykański bar o nazwie Paisa. W lokalu wszyscy rozmawiali po hiszpańsku, a zespół mariachi grał muzykę. W ciągu kolejnych 48 godzin wszystkie reklamy, które wyświetlały mi się na Instagramie, Soundcloudzie i Twitterze, były w języku hiszpańskim.”
Kolejny przykład opublikował użytkownik Reddita karlrocks23:
„Rozmawiałem z moją partnerką o nowo otwartym sklepie Nespresso w naszym mieście, chwaląc jego ciekawy design. Nie jestem entuzjastą kawy i nigdy nie próbowałem Nespresso. To był jedyny moment, który pamiętam, kiedy rozmawiałem o Nespresso z kimkolwiek i na pewno nie wyszukiwałem niczego związanego z tą marką w internecie.
Następnego dnia wszystkie reklamy wyświetlane w mojej przeglądarce Chrome dotyczyły Nespresso. Nie mam zastrzeżeń do reklam, które pojawiają się w związku z moimi wcześniejszymi wyszukiwaniami, ale poczułem pewien niepokój, gdy zdałem sobie sprawę, że mogę być nieustannie podsłuchiwany, a moje prywatne rozmowy wykorzystywane do kierowania do mnie reklam.”
W sieci można znaleźć wiele podobnych historii. Na przykład, warto zapoznać się z postem na Reddicie, w którym użytkownik opowiada, że reklamy Google zaczęły dotyczyć wszystkiego, o czym rozmawiał ze swoją żoną.
Czy Mój Smartfon Naprawdę Słyszy Mnie w Celach Reklamowych?
W związku z powyższym, Google wycofało się z tego typu rekomendacji. Niemniej jednak, sama świadomość, że technologia może kierować reklamy do klientów na podstawie ich rozmów, budzi uzasadnione obawy. Dane, które są zapisywane, mogą być często wykorzystywane do identyfikacji użytkownika.
W 2019 roku, do belgijskiego serwisu informacyjnego VRT News wyciekło 1000 nagrań głosowych z Google Assistant. Nagrania – pochodzące w większości z telefonów z systemem Android – zawierały informacje umożliwiające zidentyfikowanie właścicieli urządzeń.
Na tych nagraniach można było usłyszeć adresy i inne poufne informacje. Dzięki temu możliwe było odnalezienie osób, których nagrania wyciekły i skonfrontowanie ich z tymi nagraniami.
Google w odpowiedzi na ten incydent oświadczyło, że „próbki dźwięku nie są powiązane z kontami użytkowników”. Jednak, jak zauważył VRT, powiązanie takie nie jest niezbędne. Ostatnio szczotkowałem zęby, czytając artykuł o filmie, gdy nagle pojawiła się reklama tego filmu.
Czyżby mój telefon zarejestrował dźwięk mojej elektrycznej szczoteczki i na tej podstawie dopasował reklamę?
W związku z tym, warto sprawdzić, czy uprawnienia w systemie Android nie pozwalają aplikacjom na dostęp do mikrofonu w telefonie. Czy Google podsłuchuje nasze rozmowy w celach reklamowych? Najprawdopodobniej nie, ale jeśli masz obawy, dobrym rozwiązaniem może być odcięcie się od usług Google, zaczynając od zablokowania dostępu do Twojego mikrofonu.
Wiele wskazuje na to, że te sytuacje nie są jedynie zbiegiem okoliczności. Choć trudno jest udowodnić, że mikrofony smartfonów zbierają dane w celu kierowania reklam do użytkowników (tu warto wspomnieć o ujawnionych materiałach promocyjnych 404Media, dotyczących aktywnego słuchania). Jeśli wiemy, że nasze telefony i cyfrowi asystenci nas słuchają, to czy może dziwić fakt, że firmy takie jak Google, Amazon i Facebook są zainteresowane tym, co mówimy?
Jak Sprawdzić, Czy Aplikacja Cię Podsłuchuje?
Czy aplikacje mogą rejestrować dźwięk z wykorzystaniem mikrofonu w naszym smartfonie? Aby to zweryfikować, eksperci ds. cyberbezpieczeństwa, Ken Munro i David Lodge z Pen Test Partners, opracowali specjalną aplikację. Jej zadaniem było zapisywanie dźwięków z otoczenia telefonu i wyświetlanie ich na monitorze.
Jak wyjaśnił Munro w rozmowie z BBC, „Wykorzystaliśmy istniejącą funkcjonalność systemu Google Android, ponieważ była ona stosunkowo łatwa do wykorzystania.”
„Daliśmy naszej aplikacji uprawnienia do korzystania z mikrofonu w telefonie, uruchomiliśmy serwer nasłuchujący w internecie, i wszystko, co mikrofon usłyszał na tym telefonie, z dowolnego miejsca na świecie, docierało do nas i mogliśmy na tej podstawie dostarczać spersonalizowane reklamy.”
David Lodge dodał, że kod w dużej mierze był dostępny w systemie operacyjnym lub w domenie publicznej. Eksperyment przeprowadzono przy minimalnym zużyciu energii przez urządzenie.
Natomiast Mariano delli Santi, ekspert ds. ochrony danych, powiedział w wywiadzie dla Guardiana, że firmy wykorzystują inne informacje do licytowania i targetowania reklam. W rezultacie, reklamy mogą wyświetlać się na Twoim urządzeniu w oparciu o to, co wyszukiwał Twój partner lub współlokator. „…dane, które Cię łączą, […] takie jak geolokalizacja, lub adres, który podałeś podczas zakupów online.”
Czy Telefony Nas Podsłuchują? Firmy Tego Zaprzeczają
Zarówno Google, jak i Facebook zaprzeczają, że ich aplikacje wykorzystują mikrofony smartfonów do zbierania informacji w ten sposób.
Facebook w oświadczeniu dla BBC stwierdził, że blokuje reklamodawców przed wykorzystywaniem danych z mikrofonów. Google z kolei twierdzi, że „kategorycznie” nie podsłuchuje użytkowników i nie wykorzystuje żadnych „wypowiedzi” poza momentem aktywacji urządzenia wybranym słowem kluczowym ani nie udostępnia tych informacji innym podmiotom. W odniesieniu do wyników badania przeprowadzonego przez 404Media, firma oświadczyła, że nie współpracuje już z tym reklamodawcą.
Wszyscy reklamodawcy muszą przestrzegać wszystkich
obowiązujących przepisów i regulacji
oraz naszych
polityk Google Ads
, a w przypadku identyfikacji reklam lub reklamodawców naruszających te zasady, podejmujemy odpowiednie kroki.
Ponadto, twórcy aplikacji muszą respektować politykę dla twórców Google. Polityka ta zakazuje aplikacji naruszania prywatności poprzez wykorzystywanie nagrań z Google Assistant.
Argumenty te wydają się być przekonujące. Pomimo wrażenia, że nasze rozmowy są wykorzystywane do targetowania reklam, to najprawdopodobniej ma to związek z lokalizacją i bliskością do innych urządzeń, gdzie rozmowy prowadziły do wyszukiwań w sieci.
Na przykład, przygotowałem listę tematów do rozmowy, które miałem przy sobie w telefonie przez tydzień. Żaden z tych tematów nie został wyszukany ani badany w jakikolwiek inny sposób.
- Naczynia kuchenne
- Akwaponika
- Liga rugby
- Radzieccy poeci
- Bill Paxton
- Piwnice
- Hannah Waddingham
- Spooky Tooth
- Botulizm
O dziwo, żaden z tych tematów nie pojawił się w formie reklamy, wyskakującego okienka ani spamu w mojej skrzynce odbiorczej. Nie było też żadnych wzmianek w Google News ani na żadnym z połączonych urządzeń.
Skąd Więc Biorą Się Reklamy Rzeczy, o Których Mówisz?
Zdajemy sobie sprawę, że Google nas rejestruje, podobnie jak Amazon za pośrednictwem Amazon Echo. Czy jednak te dane są wykorzystywane w celach komercyjnych?
Najprawdopodobniej nie. Wprowadzone ulepszenia w zakresie prywatności urządzeń mobilnych wydają się niwelować tego rodzaju naruszenia prywatności. Jeśli korzystasz z najnowszej wersji systemu operacyjnego na swoim urządzeniu, prawdopodobnie nie musisz się obawiać tego typu działań.
Co więc się dzieje? Prawdopodobnie jest to efekt synchronizacji powiązanych profili na różnych urządzeniach, które dostarczają reklamy na podstawie Twoich zainteresowań, wcześniejszych wyszukiwań lub wiadomości email. Dodatkowo, niektórzy reklamodawcy wykorzystują reklamy oparte o geolokalizację. Stojąc w centrum handlowym obok salonu zegarków, możesz zobaczyć reklamę nowego zegarka. Idziesz do Ikei? Zgadnij co? Zobaczysz reklamy Ikei (lub jej konkurencji!).
To zjawisko jest nieco niepokojące, ale ma więcej sensu, niż podsłuchiwanie i serwowanie nam reklam na podstawie naszych rozmów.
Niezależnie od Twojej opinii, warto sprawdzić uprawnienia na swoim urządzeniu, aby upewnić się, że aplikacje nie mają dostępu do Twojego mikrofonu bez wyraźnego powodu. Możesz zablokować aplikacjom Androida dostęp do mikrofonu, a użytkownicy systemu iOS mogą podjąć szereg dodatkowych kroków, aby zwiększyć ochronę swoich danych.