Określenie „Soulslike” stało się dla wielu graczy wygodnym skrótem, pozwalającym w jednym terminie opisać zestaw cech charakterystycznych dla pewnego rodzaju gier. Uważna analiza pokazuje jednak, że dla osób spoza grona fanów tego podgatunku, termin ten może być enigmatyczny i nie do końca oddawać specyfikę, która definiuje gry tego typu. Co zatem kryje się za pojęciem „Soulslike”? Jakie elementy są kluczowe i co odróżnia ten typ gier od pozostałych? W tym opracowaniu zgłębimy charakterystykę gier z gatunku Soulslike, analizując ich wyróżniki, unikalne mechaniki oraz aspekty fabularne, które przyciągają rzesze graczy na całym świecie. Zbadamy również źródła popularności tego wymagającego stylu rozgrywki i czynniki, które sprawiają, że tak silnie przemawia on do entuzjastów gier wideo.
Od Demon’s Souls do Dark Souls
Rob Webb / www
Korzenie gatunku Soulslike sięgają gry Demon’s Souls, stworzonej przez studio FromSoftware i wydanej w 2009 roku. Gra ta, celowo zaprojektowana tak, by nawiązywać poziomem wyzwania do starszych gier, wyróżniała się bardzo wysokim stopniem trudności. Twórcy świadomie umieścili w świecie gry liczne zagrożenia – zarówno ze strony przeciwników, jak i otoczenia – które w każdej chwili mogły zakończyć rozgrywkę gracza.
Dark Souls, duchowy następca Demon’s Souls z 2011 roku, poszedł w ślady poprzednika. Udoskonalił mechanikę rozgrywki i rozwinął ideę wzajemnie połączonego świata, kładąc nacisk na eksplorację i rozgrywkę, w której gracze muszą uczyć się na własnych (częstych) błędach, aby pokonywać napotkane przeszkody.
Od tamtej pory FromSoftware wydało szereg gier inspirowanych Souls (lub Soulslike), wiernych pierwotnej wizji. Co jednak dokładnie definiuje grę Soulslike i jakie cechy wspólne łączą te produkcje?
Mroczne realia fantasy z narracją w otoczeniu
Od zniszczonego królestwa Boletarii w Demon’s Souls po przesiąknięte krwią ulice Yharnam w Bloodborne, gry Soulslike mają wspólny motyw w wyborze lokacji. Zazwyczaj akcja toczy się w mrocznym świecie fantasy, gdzie krainę dotknęła plaga lub nieodwracalnie zmieniły ją wpływy mrocznej magii.
Gracz wchodzi do tych światów, nie posiadając niemal żadnej wiedzy o otaczającym go środowisku. W grach Soulslike brakuje przejrzystych samouczków. Od samego początku zostajemy wrzuceni w wir wydarzeń z postacią na niskim poziomie, wyposażoną w zaledwie zniszczony miecz. Eksploracja tych światów pozwala na odnajdywanie nowego ekwipunku, który można ulepszać, wzmacniając postać i zwiększając szanse na przetrwanie.
W grach Soulslike narracja jest przeważnie nieoczywista. Fabuła świata jest rozbudowana, ale często ukryta. Informacje na temat historii świata gracz zdobywa poprzez interakcję z postaciami niezależnymi (NPC), odnajdywanie dzienników lub artefaktów z przeszłości, a także poprzez uważne czytanie opisów przedmiotów w ekwipunku.
Koncepcja gatunku zakłada, że to sam gracz, krok po kroku, wypracowuje sobie ścieżkę do zwycięstwa. Część graczy będzie chciała w pełni zanurzyć się w świecie gry, poszukując każdej możliwej informacji, a inni skupią się na czystej walce i parciu naprzód, by pokonać kolejnego potężnego przeciwnika. Możliwość wyboru sposobu rozgrywki to bardzo dobra decyzja projektowa, dzięki której każda gra jest atrakcyjna dla różnych typów graczy.
Wysoki poziom trudności i zróżnicowane konfiguracje postaci
Rob Webb / www
Wystarczy zajrzeć do sekcji komentarzy na dowolnym forum, transmisji czy filmie o grach Soulslike, by natknąć się na frazę „Git Gud” (skrót od „get good”, czyli „stań się lepszy”). To popularne hasło związane jest z trudnym poziomem rozgrywki, która może być bardzo wymagająca, szczególnie dla graczy preferujących bardziej swobodne podejście. Te gry to nie bezmyślne „hack-and-slash”.
Hasło to jest często używane jako „pomoc” dla innych graczy, szukających porad dotyczących pokonania trudnego bossa lub przejścia wymagającego fragmentu gry. Dla nieprzywykłych graczy może wydać się niegrzeczne, szczególnie biorąc pod uwagę duże społeczności skupione wokół gier Soulslike. Jednak w pewnym sensie jest to trafna uwaga.
Gry z serii Souls oraz Soulslike mają zwykle tylko jeden poziom trudności, więc nie ma możliwości włączenia trybu „łatwego”, gdy zrobi się zbyt ciężko. Sukces zależy od opanowania metody prób i błędów. Kluczowe elementy to nauka schematów ataków przeciwników, umiejętność blokowania, unikania ciosów i wykonywania kontrataków.
Bardzo ważnym aspektem w dążeniu do mistrzostwa w grach Soulslike jest sposób, w jaki budujemy naszą postać. Większość gier Soulslike (z wyjątkiem, być może, Sekiro: Shadows Die Twice) daje nam sporą swobodę w kształtowaniu postaci, ale aby osiągnąć pożądane efekty, należy dokładnie zapoznać się z tym procesem.
Zrozumienie zasad rządzących rozgrywką i budowaniem postaci jest kluczowe w dążeniu do sukcesu w grach Soulslike.
Kluczowa rola ognisk i punktów kontrolnych
Każdy, kto grał w gry akcji, z pewnością zna punkty zapisu lub punkty kontrolne, które są rozmieszczone w świecie gry. Umożliwiają one zapisanie postępów i działają jako punkty odrodzenia, gdy nasza postać zostanie pokonana. Jednak w grach Soulslike mechanika punktów kontrolnych działa inaczej.
Demon’s Souls, gra, która dała początek gatunkowi Soulslike, wprowadziła koncepcję ognisk. Ogniska stanowią dla naszej postaci chwilę odpoczynku. Odpoczynek przy ognisku zapisuje nasze postępy, regeneruje zdrowie i odnawia zapas Estus Flasków (przedmiotów, które służą do przywracania utraconych punktów zdrowia).
Ognisko to miejsce, gdzie możemy naprawić ekwipunek, wykorzystać walutę (dusze) do podniesienia statystyk postaci lub przemieścić się między odblokowanymi punktami kontrolnymi, korzystając z szybkiej podróży.
Jednak odpoczynek przy ognisku w grze Souls ma swoją cenę. Po odpoczynku przy ognisku wszyscy pokonani wcześniej wrogowie w okolicy zostają przywróceni (wyjątkiem są pokonani bossowie).
Dlatego korzystanie z ognisk wymaga strategicznego planowania. Po śmierci nasza postać odradza się przy ostatnim ognisku, przy którym odpoczywaliśmy. Jeżeli nie odpoczywaliśmy przez dłuższy czas, możemy odrodzić się w znacznie wcześniejszym punkcie gry i będziemy musieli walczyć z pełną obsadą odrodzonych wrogów.
Ponadto, po śmierci cała zgromadzona waluta wypada z naszej postaci w miejscu śmierci. Mamy jedną szansę na jej odzyskanie, ale jeśli zginiemy w drodze lub zostaniemy pokonani przez tego samego wroga, waluta przepadnie bezpowrotnie.
Ogniska (lub ich odpowiedniki w innych grach Soulslike) to jedyne miejsca, gdzie nasza postać może poczuć się bezpiecznie w tym brutalnym świecie. Są jak światło w ciemności. Jednak ich ciepło i komfort są tylko chwilowe. To unikalne rozwiązanie dodaje immersji w brutalny świat gier Soulslike.
Inne gry Soulslike
FromSoftware ma na swoim koncie imponujący zbiór gier Soulslike, włączając w to Demon’s Souls, serię Dark Souls, Bloodborne, Sekiro: Shadows Die Twice oraz Elden Ring. Popularność tego gatunku sprawiła, że również inni wydawcy zaczęli tworzyć własne gry w stylu Soulslike.
Istnieje wiele gier Soulslike, które w mniejszym lub większym stopniu nawiązują do fundamentalnych założeń gatunku. Tytuły takie jak Nioh, Lords of the Fallen, Mortal Shell, Lies of P oraz nowsze Black Myth: Wukong to tylko kilka przykładów gier, które podążają drogą wyznaczoną przez studio FromSoftware.
Z roku na rok pojawia się coraz więcej gier Soulslike, co sugeruje, że ten fenomen rozgrywki nie zniknie w najbliższej przyszłości. Jeśli więc zainteresował Cię ten gatunek, a dotychczas nie miałeś okazji go wypróbować, teraz jest idealny moment, by zanurzyć się w świat gier Soulslike.